Nieuws

Zijn zonnepanelen nog een goede investering?

Studies wijzen uit dat de investering in zonnepanelen nog altijd rendabel is. De terugbetaaltijd varieert wel van zeven tot twaalf jaar naargelang de studie, maar iedereen was het er tot voor kort over eens dat het niet alleen een milieuvriendelijke maatregel was, maar dat je er ook geld mee verdiende. Tot plots de digitale meter opdook. Paniek alom. De bezitters van zonnepanelen zouden bloeden. Ze zouden het gelag betalen ten opzichte van niet-eigenaars. De stroom die terug op het net gezet wordt zou zwaar belast worden enzovoort. De verkoop van zonnepanelen stokte er zelfs door. Mensen begonnen te twijfelen. Maar is de introductie van de digitale meter een reden om niet te investeren in zonnepanelen? Laten we de dingen eens op een rijtje zetten.

Zonnepanelen: hoe zit het nu?

Om de “discriminatie” tussen mensen die wél en anderen die géén zonnepanelen kunnen veroorloven, en om de netbeheerders tegemoet te komen werd er in 2015 een “prosumententarief” in het leven geroepen. Het woord komt van de samenvoeging van producenten en consumenten omdat zonnepaneeleigenaars zowel elektriciteit produceren als consumeren bij te weinig zonlicht.

Ze betalen dus een vaste bijdrage voor het gebruik van het distributienetwerk, het zogenaamde prosumententarief. Maar wanneer de oude elektriciteitsmeter wordt vervangen door een digitale meter kan de netbeheerder beter nagaan hoeveel je gebruikt van het netwerk, en betaal je dus een exacter bedrag dan het prosumententarief. Zal dat nadelig zijn voor eigenaars van zonnepanelen? Misschien. Dat ligt aan de specifieke situatie.

Analoge elektriciteitsmeter

Momenteel is het zo dat zonnepanelen stroom leveren voor eigen verbruik en de overschot aan het net afleveren. Op dat moment draait de klassieke meter terug. De energiekosten, nettarieven en taksen worden alleen berekend op het verschil tussen je totale stroomgebruik en de stroom die je opwekt en teruggeeft aan het net. Máár, dat elektriciteitsverkeer van afnemen en terug geven aan het net, moet geregeld worden en dat kost de netbeheerder geld. Kosten waar de consument met zonnepanelen niets voor betaalt. Dat werd gezien als oneerlijk tegenover mensen zonder zonnepanelen, omdat die wel energiekosten, nettarieven en taksen betalen op hun volledige afname. En omdat de exacte afname bij zonnepanelen niet kan worden vastgesteld door een klassieke terugdraaiende teller, werd op 1 juli 2015 het prosumententarief ingevoerd, een forfaitair bedrag dat gebaseerd is op de capaciteit van de geïnstalleerde omvormers.

Digitale elektriciteitsmeter

Maar binnenkort komen er dus slimme meters die de netwerkbeheerders veel informatie bezorgt over wat op het net gebeurt. Bij de terugdraaiende teller had je geen overzicht. Met de digitale meter wel en wordt er een terugleversubsidie ingesteld, een vergoeding voor de terug geleverde stroom. Het bedrag daarvan wordt jaarlijks geëvalueerd en het systeem zou een terugverdientijd van 7 jaar garanderen voor een standaardinstallatie met performante zonnepanelen.

Een belangrijke nieuwigheid is dat met de digitale meter de productie en het verbruik van elektriciteit apart geregistreerd worden. De meter registreert de afname van en de injectie in het net en een aparte productieteller meet de elektriciteit die de zonnepanelen opwekken. Zo kan voor eigenaars van zonnepanelen ook nog eens exact bepaald worden hoeveel stroom ze van het net halen. Daarop worden dan de gewone nettarieven toegepast, zoals bij andere elektriciteitsgebruikers.

Meer of minder betalen bij zonnepanelen?

De onzekerheid over het systeem en de terugverdientijd zorgde ervoor dat de nieuw geïnstalleerde capaciteit daalde van 178 megawatt in 2017 naar 166 megawatt in 2018. Je plaatst immers zonnepanelen om er geld aan te verdienen en terugleversubsidie en hogere netkosten knabbelen daar dan weer een stuk af. Maar de VREG, de onafhankelijke autoriteit van de Vlaamse energiemarkt, berekende dat de situatie per geval anders is. Sommige mensen hebben baat bij de oude meter, anderen profiteren van de digitale teller. Zo zou 60 procent van de zonnepaneleneigenaars met een digitale meter minder betalen en 40 procent meer dan het huidige prosumententarief. Maar het zou maar om enkele euro’s per maand gaan. Zou …?!

Energieminister Peeters besefte op tijd dat de onzekerheid nadelige gevolgen zou hebben voor het opwekken van alternatieve energie en dat de mensen gerust gesteld dienden te worden. En dus mogen eigenaars van zonnepanelen de kat een tijdje uit de boom kijken. De uitrol van de digitale meters werd intussen ook al uitgesteld tot 1 juli 2019.

Meer overdag verbruiken

Maar, als we verder in de toekomst kijken verdient de digitale, slimme meter toch onze aandacht. Het “Internet of Things” komt er immers met rasse schreden aan. Dat wil zeggen dat we steeds meer toestellen in huis krijgen die op het internet zijn aangesloten en die van op afstand stuurbaar zijn of op voorhand instelbaar zijn op bepaalde omstandigheden zoals bijvoorbeeld de beschikbare zonneschijn. Onmiddellijke consumptie wordt dan het ordewoord. Wasmachines, vaatwasmachines en droogkasten draaien dan op momenten dat er veel elektriciteit aanwezig is. Lees: als de zon fel schijnt en de zonnepanelen op maximum produceren. Met een digitale meter kan je dan het gebruik van je toestellen slimmer plannen. Meer zelfs: met energiemanagementsoftware kunnen de toestellen geactiveerd worden precies op het moment dat er genoeg zelf opgewekte elektriciteit is. Een apparaat wordt dan aangeschakeld op het moment dat de elektriciteitsbehoefte en -productie op elkaar afgestemd kunnen worden. Op die manier verbruik je veel meer “eigen stroom” en haal je minder van het net. Het zou er ook voor zorgen dat de piekmomenten in de industrie – die zich doorgaans overdag situeren – beter opgevangen zouden kunnen worden.

Conclusie: zonnepanelen zijn anno 2019 nog steeds rendabel

Ondanks de paniek rond de introductie van de digitale meter zijn zonnepanelen nog steeds een goede investering. Waarom?

- Zonnepanelen zijn nooit goedkoper geweest.

- De kwaliteit wordt steeds beter.

- Je energiefactuur daalt fors.

- Zonnepanelen hebben een lange levensduur van ongeveer 25 jaar.

- Binnen 10 jaar hebben zonnepanelen zichzelf terugverdiend.

- Zonnepanelen zijn onderhoudsvriendelijk.

- Bij nieuwbouw en renovatie helpen zonnepanelen om de nieuwe EPB-eisen te behalen.

- Woningen die ouder zijn dan 10 jaar genieten van 6% btw in plaats van 21%.

Wil je zonnepanelen installeren? Kijk dan eerst of jouw dak geschikt is via Zonnekaart Vlaanderen: een kaart die op basis van jouw adres de meest geschikte dakdelen laat zien.