Bespaar op je erfenisrechten en schenk je woning

11 december 2019 Wetgeving

De erfenisbelasting is iets waar veel Belgen een gruwelijke hekel aan hebben. Zit je met een enorm verdriet opgescheept en dan komt ‘Vadertje Staat’ nog eens aankloppen om je een flink stuk van de erfenis uit je zak te kloppen. Maar je kan er niet onderuit. Of toch niet helemaal. Je kan de pil wel vergulden wanneer je ouders bijvoorbeeld de woning op voorhand schenken. Hoe dat in zijn werk gaat en wat het opbrengt, lees je hieronder.

Rangschikking erfgenamen

Laten we eerst even kijken wie er zoal kan erven. De staat heeft de mogelijk erfgenamen in een rangschikking gegoten. We spreken hier over vier orden volgens bloedverwantschap, te weten:

• alle afstammelingen van de erflater: kinderen, kleinkinderen, achterkleinkinderen, …

• als de overledene geen afstammelingen nalaat: de ouders van de erflater samen met zijn broer(s) en zuster(s) en/of hun afstammeling(en)

• als de overledene noch afstammelingen, noch broer(s), zuster(s) en/of hun afstammeling(en) nalaat: alle bloedverwanten in opgaande lijn: (ouders, grootouders, overgrootouders,…).

• als de overledene geen erfgenamen van eerste, tweede of derde orde nalaat: ooms, tantes en hun nakomelingen (neven en nichten dus), grootooms, groottantes. Een hogere orde sluit een lagere steeds uit.

Binnen de orde bepaalt de graad of men al dan niet erft. In rechte lijn zijn er zoveel graden als er generaties zijn tussen de personen. Zo is er tussen ouders en hun kinderen één generatie. Zij staan dus tot elkaar in de 1ste graad. Tussen grootouders en kleinkinderen telt men twee generaties. Zij staan tot elkaar in de 2de graad. Gemakkelijkheidshalve gaan we hier enkel in op de eerste categorie.

De erfbelasting: hoeveel betaal ik als ik niets doe?

De erfbelasting in Vlaanderen bedraagt 3% op de eerste 50.000 euro, 9% op het bedrag tussen 50 en 250.000 en 27% op alles boven de 250.000 euro. Let wel, als beide ouders nog leven kunnen ze allebei de helft schenken zodat het percentage aan belasting beperkt blijft. Als een huis 300.000 euro geschat wordt, dan kan iedere ouder 150.000 euro schenken aan ieder kind. Nemen we het voorbeeld van een huis dat respectievelijk 150.000, 250.000 of 500.000 euro kost en overgaat van ouders op kinderen:

WAARDE SCHENKING BEDRAG

Waarde: 150.000 / Schenking: 10.500

Waarde: 250.000 / Schenking: 19.500

Waarde: 300.000 / Schenking: 33.000

Waarde: 500.000 / Schenking: 87.000

Is een schenking de oplossing?

Een schenking van onroerend goed is inderdaad een betere optie en voordeliger dan successierechten. Iedere Belg die ouder is dan 16 jaar mag een schenking doen, uiteraard onder bepaalde voorwaarden. Zo moet je op het moment van de schenking gezond zijn van geest zijn én mag er geen twijfel bestaan over de wil om te schenken. Het mag dus niet onder dwang. Voor gehuwde of samenwonende koppels geldt dat je niets mag wegschenken zonder medeweten en toestemming van de andere partij. Een van de nadelen van een schenking is dat het altijd moet gebeuren met een notariële akte. Bovendien moet de notaris nog diverse kosten aanrekenen én moet je de wettelijke schenkingskosten betalen. Vadertje Staat laat je heus niet vertrekken zonder te betalen. Máár, de tarieven van een schenking liggen beduidend lager dan die van een erfenis.

Hoeveel betaal ik als ik een schenking doe?

In Vlaanderen betaal je op de eerste schijf van 150.000 euro 3% erfbelasting. Op de volgende schijf van 150.000 tot 250.000 euro is dat 9%. Van 250.000 tot 450.000 euro tel je 18% neer en daarboven 27%. In ons voorbeeld wordt dat dan:

WAARDE SCHENKING BEDRAG

Waarde: 150.000 / Schenking: 4.500

Waarde: 250.000 / Schenking: 13.500

Waarde: 300.000 / Schenking: 22.500

Waarde: 500.000 / Schenking: 76.500

Verlaagde tarieven bij schenkbelasting

Er kan een verlaging van de schenkbelasting bekomen worden als je als begunstigde de woning renoveert en energiezuiniger maakt. Om van dat verlaagd tarief te genieten moet je binnen de vijf jaar na de akte van schenking voor een bedrag van minstens 10.000 euro (exclusief btw) renovatiewerken laten uitvoeren. De werken moeten uitgevoerd worden door een aannemer, en je moet de facturen ervan kunnen voorleggen. Als je aan de voorwaarden voldoet, krijg je het tariefverschil terugbetaald. De percentages die dan gelden zijn respectievelijk 3% tot € 150.000, 6% tot € 250.000, 12% tot € 450.000 en 18% boven de € 450.000. In ons voorbeeld wordt dat dan:

WAARDE SCHENKING BEDRAG

Waarde: 150.000 / Schenking: 4500

Waarde: 250.000 / Schenking: 10.500

Waarde: 300.000 / Schenking: 16.500

Waarde: 500.000 / Schenking: 46.500

Bijkomende kosten bij een schenking

Uiteraard komen er nog extra kosten bij kijken. Zo zijn er de aktekosten die tussen de 850 en 900 euro bedragen, afhankelijk van de notaris. Verder is er een bodemattest nodig (€54 + BTW), een stedenbouwkundig attest (€ 100 <-> 115 + BTW) plus het ereloon van de notaris. Dát is afhankelijk van de waarde van het pand. En of het een schenking op voorschot is. Dat is iets wat je krijgt voordat je echt zal erven. Het wordt achteraf van de erfenis afgetrokken. Dit is de meest voorkomende schenking en we gaan in onze berekening ook enkel daar van uit.

● € 150.000: +/- € 675

● € 200.000: +/-€ 789

● € 300.000: +/- € 926

● € 500.000: +/- € 1017

Conclusie: besparen of erfenisrechten?

Het loont wel degelijk om een woning te (laten) schenken in plaats van te wachten op de echte erfenis. Het verschil is, gezien de notariële en andere kosten - niet fantastisch bij woningen tot 150.000 euro, maar aangezien twee ouders de som mogen splitsen over hun kinderen, zullen de meeste erfgenamen slechts 3% schenkingbelasting betalen in plaats van de 3+9 procent bij een gewone erfenis. Maar zoals steeds loont het de moeite om met je notaris te overleggen.

Meer info vind je op de website van de Vlaamse Overheid.

Blijf op de hoogte Vrijblijvende schatting

Nieuws